Một trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi là sự suy giảm trí nhớ trong qúa trình lão hóa.
Biên soạn: ThS,BS Phan Hữu Phước
GĐ Phòng khám Lão Khoa Med-Vie, Tp.HCM- ĐT:08.2249.9494
Nhờ những tiến bộ trong y học tuổi thọ con người ngày càng cao, dân số người cao tuổi ngày càng nhiều. Ngày nay trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người gìa ngày người ta không những lưu ý đến tuổi thọ mà còn phải quan tâm đến chất lượng cuộc sống. Một trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi là sự suy giảm trí nhớ trong qúa trình lão hóa.
Qúa trình phát triển của hệ thần kinh từ trong phôi thai đến năm 25 tuổi thì hoàn chỉnh. Trong qúa trình phát triển cho đến cuối đời hàng ngày có 3000 tế bào thần kinh bị hủy đi. Ông bà ta có câu ” 49 chưa qua 53 đã tới” vào lứa tuổi chuyển tiếp đã bắt đầu xuất hiện những biểu hiện bệnh của các cơ quan chức năng trong đó chức năng chung của tế bào thần kinh bị suy giảm, chuyển hóa cơ bản giảm. Do đó thúc đẩy việc lão hóa các tế bào thần kinh dẫn tới rối loạn các phản xạ nhất là các phản xạ có điều kiện qua các hoạt động tâm lý ví dụ chậm chạp, trí nhớ suygiảm …… Trong các tế bào não có loại tế bào thần kinh có tên là Purkinje là cấu trúc cơ bản của tiểu não bị thoái triển theo thời gian, đến tuổi gìa sẽ xuất hiện run, động tác kém chính xác thường xuất hiện vcùng lúc với sự suy giảm trí nhớ. Thường gặp ở những người có tuổi trên 70 tuổi.
Tại vỏ não thay đổi trong qúa trình lão hóa trước hết những biểu hiện của qúa trình thoái hóa ở vỏ não, teo vỏ não ở các vùng khác nhau với những mức độ khác nhau.
Mạch máu cũng có nhiều thay đổi và xơ mỡ động mạch gây ra những biểu hiện thiếu máu đến nuôi não cũng góp phần làm tiến triển nhanh hơn sự suy giảm trí nhớ. Lưu lượng máu qua não bình thường khoảng 750ml – 1000ml trong một phút tức là 14% – 20% lưu lượng của tim. Tức là khoảng 50 – 52ml/100gam não/phút. Khi dưới 30ml /phút sẽ bị thiếu máu não cục bộ
Suy giảm trí nhớ là tiến triển tự nhiên trong qúa trình lão hóa vừa do tình trạng lão hóa ở tế bào não,thoái hóa não teo não, vừa do tình trạng thiếu máu đến nuôi não tức là tình trạng giảm tưới máu não.
Giảm tưới máu não lâu dài có các biểu hiện :
2 Giảm sút qúa trình hưng phấn ức chế dẫn đến thay đổi tính tình trở nên khó tính, người thận trọng trở nên do dự, dễ kích động, cáu gắt, rối loạn giấc ngủ, mất ngủ…
2 Giảm khả năng tư duy, tập trung tư tưởng, chậm hiểu, hay quên, quên ngược chiều tức là quên những chuyện mới xảy ra những lại nhớ những chuyện thời xa xưa.
2 Rối loạn tâm thần
2 Nhức đầu, chóng mặt sau khi suy nghĩ nhiều
2 Run nguyên phát, chứng Parkinson
Phòng ngừa tình trạng suy giảm trí nhớ :
¨ Phát hiện và điều trị sớm các chứng bệnh xơ mỡ động mạch, cao huyết áp , tiểu đường , tăng mỡ trong máu …
¨ Lao động trí não thường xuyên : lao động trí óc dưới những hình thức học tập như học ngoại ngữ hay nghiên cưú về ngôn ngữ , lịch sữ, cây kiểng non bộ … là những hình thức rất tốt giúp giảm được qúa trình suy giảm trí nhớ.
¨ Rèn luyện thân thể:
– Rèn luyện thân thể thật sự quan trọng cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu cho thấy thể dục thể thao làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch như cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, bệnh khớp, loãng xương…
Với hệ tim mạch : chống được qúa trình xơ vữa động mạch, xơ cứng động mạch, giúp tim hoạt động tốt hơn.
Ở hệ hô hấp: giúp thông khí ở phổi tốt hơn, giảm ứ đọng đàm nhớt ở phổi.
Ở hệ xương khớp : giảm được qúa trình huỷ xương tăng được qúa trình tạo xương nên giảm phần nào tiến trình loãng xương, giảm được thoái hóa khớp.
Ở hệ tiêu hóa : giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn.
Ở hệ thần kinh : giúp chống stress, tăng oxy lên não.
– Đối với sức khỏe người cao tuổi khi tập thể dục, chơi thể thao cần lưu ý khi nhịp tim tăng trên 110 lần / phút nên ngừng lại nghỉ ngơi.
– Các loại hình nên tập là chạy bộ, bơi lội, đi xe đạp, đi bộ, chạy tại chỗ, tập dưỡng sinh, thái cực quyền, thái cực kiếm, Yoga…
– Tập mỗi lần tối thiểu 30 – 45 phút, 3 – 6 lần mỗi tuần thì mới có tác dụng tốt cho sức khỏe.
